ไพล

ไพล หรือ ว่านไพล  (Phlai , Cassumunar ginger , bongal root ) ชื่อวิทยาศาสตร์   Zingiber cassumunar   ชื่อท้องถิ่น  ปูขมิ้น,ว่านไพล,ไพลเหลือง, ว่านปอบ           นานมาแล้วเมื่อสมัยยังเป็นเด็ก สมุนไพรที่คุ้นเคยและอยู่ในวิถีชิวิตคือไพลนี่แหละ ไม่ว่าจะมีอาการเคล็ดขัดยอก  ปวดประจำเดือน ผดผื่นคัน ฯลฯ ปู่ย่าก็จะเตรียมไพลมาปรุงยา ไพลเป็นพืชล้มลุก มีเหง้าใต้ดิน ลำต้นเป็นกอ เป็นพืชลงหัว  มีเหง้าใหญ่ เนื้อในสีเหลือง  มีกลิ่นหอม ใบเรียวยาวปลายแหลม ออกดอกรวมกันเป็นช่ออยู่บนก้านช่อดอก  สามารถขยายพันธุ์โดยเหง้าหรือแง่งซึ่งเป็นส่วนสำคัญของลำต้นใต้ดิน เป็นท่อนพันธุ์ในการปลูก หรือจะใช้เมล็ดก็ได้ ชอบดินร่วนซุย ไม่ชอบน้ำขัง  ปลูกกลางแจ้งต้องการแสงแดด การเก็บเกี่ยว   ควรเก็บในช่วงที่พืชหยุดการเจริญเติบโต ใบและดอกร่วงหมดหรือเก็บในช่วงต้นฤดูหนาวถึงปลายฤดูร้อน ซึ่งเป็นช่วงที่รากและหัวมีการสะสมปริมาณสาระสำคัญไว้ค่อนข้างสูง  ตอนเก็บใช้วิธีขุดอย่างระมัดระวัง ตัดรากฝอยออก เก็บเหง้าแก่เมื่ออายุประมาณ 2-3 ปี หลังจากปลูก ต้น :  เป็นไม้พุ่มขนาดเล็ก สูง 2-3 เมตร ทรงพุ่มกลม แตกกิ่งจำนวนมากทุกส่วนมียางสีขาวเหมือนน้ำนม กิ่งก้านมีหนามแหลม ปลายหนามมีสีแดง ยาวประมาณ 2 นิ้ว ใบ :  เดี่ยวเรียงตรงข้ามรูปไข่กลับ ปลายใบมนหรือเว้าเข้าเล็กน้อย โคนใบกลม ผิวใบสีเขียวเข้มเป็นมัน ดอก :  ช่อสั้นๆ ที่ปลายกิ่ง กลีบดอกสีขาว…